اسمش میرزامحمود مؤمنی، خوش اعتقاد فرزانه نهاد بود در سال 1010 ه. ق. رحلت نمود. رباعی زیر حاکی از حال اوست: از چهرۀ عاشقانه ام زر بارد وز چشم ترم همیشه آزر بارد در آتش عشق تو چنان سوخته ام کز ابر سرشک من سمندر بارد. (ریاض العارفین ص 229)
اسمش میرزامحمود مؤمنی، خوش اعتقاد فرزانه نهاد بود در سال 1010 هَ. ق. رحلت نمود. رباعی زیر حاکی از حال اوست: از چهرۀ عاشقانه ام زر بارد وز چشم ترم همیشه آزر بارد در آتش عشق تو چنان سوخته ام کز ابر سرشک من سمندر بارد. (ریاض العارفین ص 229)
نام او میرزا فضل الله است و هدایت در مجمع الفصحاء چ 1 ج 2 ص 126 آورده: ’اسم او میرزا فضل الله و بطناً صبیه زادۀ جناب آقا محمد هاشم ذهبی روح الله روحه و صاحب کمالات و حالات نیکو است. در حضرت صاحبقران مغفور و خاقان مرحوم مبرور مناصب مناسب وعالیه داشتند و اکنون نیز در دارالخلافه معتبر است خدمتش وقتی دست داده بود اشعار بسیار خوب دارند و او را از شعرای نامی معاصرین میشمارند اکنون افکارش زیاده از این حاضر نیست که قلمی میشود و در زمانی که من بنده در فارس بودم او در ری بود اکنون بخلاف واقع و غایب است. تاریخی در دولت قاجاریه تا خاقان صاحبقران برنگاشته و نام آنرا ذوالقرنین گذاشته بالجمله ببعضی از افکار ابکار آن جناب از قصاید اکتفا میرود و غزلیات خوب نیز از آن جناب دیده گردیده است’ در زیر نمونه ای از اشعار او که هدایت ذکر کرده آورده میشود: خمار از اوست در سرها نشاط از اوست در دلها همومینا همو ساغر همو ساقی همو صهبا تقاضای نظام این شد که تلخی زاید از حنظل تمنای قوام این شد که زردی زاید از صفرا وگرنه دارد این قدرت که آرد زرد گل سوری وگرنه دارد این شوکت که بخشد خاربن خرما ز لطفش هردلی خرم ز فیضش هر تنی راضی براهش هر کسی پویان بذکرش هر لبی گویا همه آثار یک جنبش همه آیات یک قدرت یکی هندی یکی رومی یک زشت و یکی زیبا همه خواهان یک مقصد همه جویای یک منزل یکی عارف یکی عامی یکی مؤمن یکی ترسا مثالی بست و خواندش عالم ارواح در پنهان خیالی پخت و گفتش عالم اجسام در پیدا
نام او میرزا فضل الله است و هدایت در مجمع الفصحاء چ 1 ج 2 ص 126 آورده: ’اسم او میرزا فضل الله و بطناً صبیه زادۀ جناب آقا محمد هاشم ذهبی روح الله روحه و صاحب کمالات و حالات نیکو است. در حضرت صاحبقران مغفور و خاقان مرحوم مبرور مناصب مناسب وعالیه داشتند و اکنون نیز در دارالخلافه معتبر است خدمتش وقتی دست داده بود اشعار بسیار خوب دارند و او را از شعرای نامی معاصرین میشمارند اکنون افکارش زیاده از این حاضر نیست که قلمی میشود و در زمانی که من بنده در فارس بودم او در ری بود اکنون بخلاف واقع و غایب است. تاریخی در دولت قاجاریه تا خاقان صاحبقران برنگاشته و نام آنرا ذوالقرنین گذاشته بالجمله ببعضی از افکار ابکار آن جناب از قصاید اکتفا میرود و غزلیات خوب نیز از آن جناب دیده گردیده است’ در زیر نمونه ای از اشعار او که هدایت ذکر کرده آورده میشود: خمار از اوست در سرها نشاط از اوست در دلها همومینا همو ساغر همو ساقی همو صهبا تقاضای نظام این شد که تلخی زاید از حنظل تمنای قوام این شد که زردی زاید از صفرا وگرنه دارد این قدرت که آرد زرد گل سوری وگرنه دارد این شوکت که بخشد خاربن خرما ز لطفش هردلی خرم ز فیضش هر تنی راضی براهش هر کسی پویان بذکرش هر لبی گویا همه آثار یک جنبش همه آیات یک قدرت یکی هندی یکی رومی یک زشت و یکی زیبا همه خواهان یک مقصد همه جویای یک منزل یکی عارف یکی عامی یکی مؤمن یکی ترسا مثالی بست و خواندش عالم ارواح در پنهان خیالی پخت و گفتش عالم اجسام در پیدا
نامش محمد است و سومین فرزند وصال شیرازی است مولدش به سال 1238 و وفاتش 1284 هجری قمری است. دیوانی دارد که به سال 1330 هجری شمسی در شیراز بچاپ رسیده است. از اوست: در دل تنگ نخواهم که هوای تو بود حیفم آید که در این غمکده جای تو بود چون سرم لایق همسایگی زلف تو نیست چون سر زلف تو آن به که بپای تو بود گوئیا خاصیتش تربیت ماه و پریست سرزمینی که در آن نشو و نمای تو بود شانه را دیدم و یاد دل خود افتادم که معلق بسر زلف دوتای تو بود. ### تو که بر روی نکو زلف معنبر داری نوبهاری که شب و روز برابر داری بجز آیینه ترا هیچ نیاید در چشم گر برخسار خود آیینه برابر داری. ### ای لشکرچین تاخته در مملکت روم و آشوب درافکنده در آن مرز و در آن بوم روم از طرف مغرب و چین از جهت شرق همسایه شده چین تو با مملکت روم آن پادشه روم تو زی پادشه زنگ بر صفحۀ دیبا رقمی ساخته مرقوم زودا که سپاه از طرف زنگ بیاید مغلوب شود لشکر چین زان سپه روم در یکدگر افتند و شود کشور رویت ویران همه زآمدشد آن لشکر مشئوم آن پادشه زنگ تو از کینه بپوشد بر پادشه روم تو پیراهن مسموم تو نصرت رومی کنی و تیغ برآری یکجا کنی آن لشکر زنگی رامعدوم ای موی تو آشفته تر از کشور بی شاه وی روی تو پاکیزه تر از دامن معصوم هم چاشنی وصل تو از چشمۀ تسنیم هم بار و بر هجر تو از شاخۀ زقوم پیلی است سر زلف تو خرطوم فکنده وز ابروی تو تیغ فروبسته بخرطوم همواره دل خلق به خرطوم کشد پیش وز حرص بیندازدش اندر بن خرطوم باد از ختن زلف توچون بار ببندد صد قافلۀ مشک برد تا در خیشوم گر عقل بسنجد بترازوی تصور بسیاربچربد بلبت نقطۀ موهوم گر شعلۀ حسن تو بگیرد بدل شمع بی شعلۀ نار آب کند کالبد موم جز بر لب لعلت نگراید دل تب دار گرچه نگراید به عسل خاطر محموم. (مجمعالفصحا ج 2 ص 130)
نامش محمد است و سومین فرزند وصال شیرازی است مولدش به سال 1238 و وفاتش 1284 هجری قمری است. دیوانی دارد که به سال 1330 هجری شمسی در شیراز بچاپ رسیده است. از اوست: در دل تنگ نخواهم که هوای تو بود حیفم آید که در این غمکده جای تو بود چون سرم لایق همسایگی زلف تو نیست چون سر زلف تو آن به که بپای تو بود گوئیا خاصیتش تربیت ماه و پریست سرزمینی که در آن نشو و نمای تو بود شانه را دیدم و یاد دل خود افتادم که معلق بسر زلف دوتای تو بود. ### تو که بر روی نکو زلف معنبر داری نوبهاری که شب و روز برابر داری بجز آیینه ترا هیچ نیاید در چشم گر برخسار خود آیینه برابر داری. ### ای لشکرچین تاخته در مملکت روم و آشوب درافکنده در آن مرز و در آن بوم روم از طرف مغرب و چین از جهت شرق همسایه شده چین تو با مملکت روم آن پادشه روم تو زی پادشه زنگ بر صفحۀ دیبا رقمی ساخته مرقوم زودا که سپاه از طرف زنگ بیاید مغلوب شود لشکر چین زان سپه روم در یکدگر افتند و شود کشور رویت ویران همه زآمدشد آن لشکر مشئوم آن پادشه زنگ تو از کینه بپوشد بر پادشه روم تو پیراهن مسموم تو نصرت رومی کنی و تیغ برآری یکجا کنی آن لشکر زنگی رامعدوم ای موی تو آشفته تر از کشور بی شاه وی روی تو پاکیزه تر از دامن معصوم هم چاشنی وصل تو از چشمۀ تسنیم هم بار و بر هجر تو از شاخۀ زقوم پیلی است سر زلف تو خرطوم فکنده وز ابروی تو تیغ فروبسته بخرطوم همواره دل خلق به خرطوم کشد پیش وز حرص بیندازدش اندر بن خرطوم باد از ختن زلف توچون بار ببندد صد قافلۀ مشک برد تا در خیشوم گر عقل بسنجد بترازوی تصور بسیاربچربد بلبت نقطۀ موهوم گر شعلۀ حسن تو بگیرد بدل شمع بی شعلۀ نار آب کند کالبد موم جز بر لب لعلت نگراید دل تب دار گرچه نگراید به عسل خاطر محموم. (مجمعالفصحا ج 2 ص 130)
محمد بن عبدالله ، چنین است در ریاض العارفین تألیف رضاقلی خان هدایت چ 1305 هجری قمری ص 128 و رجال حبیب السیر ص 113 و صحیح ’کاتبی ترشیزی’ است چنانکه گذشت. و رجوع به این لغت شود
محمد بن عبدالله ، چنین است در ریاض العارفین تألیف رضاقلی خان هدایت چ 1305 هجری قمری ص 128 و رجال حبیب السیر ص 113 و صحیح ’کاتبی ترشیزی’ است چنانکه گذشت. و رجوع به این لغت شود
قاسم... از شاعران دورۀ صفوی بوده و از علوم غریبه اطلاع داشته است. وی مورد تکفیر علما واقع شد و به امر شاه طهماسب صفوی در سال 932 هجری قمری بچشمش میل کشیدند و در سال 999هجری قمری بدست عوام شیراز کشته شد. از اشعار اوست: نقص اگر دید ابوجهل نبود آن ز نبی عکس خود بود که در آینۀ احمد دید کاملان بحر محیطاند و سگان جهالند کی شود بحر محیط از دهن کلب پلید. چون بفضل ایزد بیچون بحق بینا شدم آگه از کنه رموز علم الاسما شدم. (از ریاض العارفین، چ سنگی ص 170 و الذریعه قسم اول از جزء تاسع ص 95)
قاسم... از شاعران دورۀ صفوی بوده و از علوم غریبه اطلاع داشته است. وی مورد تکفیر علما واقع شد و به امر شاه طهماسب صفوی در سال 932 هجری قمری بچشمش میل کشیدند و در سال 999هجری قمری بدست عوام شیراز کشته شد. از اشعار اوست: نقص اگر دید ابوجهل نبود آن ز نبی عکس خود بود که در آینۀ احمد دید کاملان بحر محیطاند و سگان جهالند کی شود بحر محیط از دهن کلب پلید. چون بفضل ایزد بیچون بحق بینا شدم آگه از کنه رموز علم الاسما شدم. (از ریاض العارفین، چ سنگی ص 170 و الذریعه قسم اول از جزء تاسع ص 95)
ابومحمد سعد بن صلت شیرازی کوفی شیرازی، به فارس رفت و در شیراز به قضا پرداخت، وی از راویان است و از اعمش و مطرف بن طریف روایت دارد و محمد بن عبداﷲ انصاری و ابوبکر بن ابی شیبه و جز آن دو از وی روایت دارند، مرگ او به سال 242 هجری قمری بود، (از لباب الانساب)
ابومحمد سعد بن صلت شیرازی کوفی شیرازی، به فارس رفت و در شیراز به قضا پرداخت، وی از راویان است و از اعمش و مطرف بن طریف روایت دارد و محمد بن عبداﷲ انصاری و ابوبکر بن ابی شیبه و جز آن دو از وی روایت دارند، مرگ او به سال 242 هجری قمری بود، (از لباب الانساب)
